Linux Dağıtımlarında Disk Genişletme Rehberi

31 Oca 2025

Linux sistemlerde zamanla depolama alanı yetersiz gelebilir. Fiziksel veya sanal diskleri genişlettikten sonra, işletim sisteminin bu değişikliği tanıyıp kullanabilmesi için bazı işlemler yapmak gerekir. Bu rehberde, RHEL (CentOS, AlmaLinux, Rocky Linux) ve Debian (Debian, Ubuntu) tabanlı sistemlerde disk genişletme işlemini nasıl yapacağınızı anlatacağız.

1. Mevcut Disk ve Bölümleri Kontrol Etme

İlk olarak mevcut disk ve bölümler hakkında bilgi almak için aşağıdaki komutları kullanabilirsiniz:

 lsblk 

Alternatif olarak, fdisk veya parted komutlarıyla disk yapılandırmasını görebilirsiniz:

 sudo fdisk -l sudo parted -l 

2. Yeni Disk Alanını Tanıma

Eğer sanal bir disk genişlettikten sonra yeni alanı tanıtmak istiyorsanız, aşağıdaki komutlarla disk yapılandırmasını güncelleyebilirsiniz:

 echo 1 | sudo tee /sys/class/scsi_disk/*/device/rescan 

Alternatif olarak, aşağıdaki komutu kullanabilirsiniz:

 sudo partprobe 

3. Bölüm Tablosunu Güncelleme

3.1. fdisk ile Bölüm Güncelleme

Mevcut bölümü genişletmek için aşağıdaki adımları uygulayın:

 sudo fdisk /dev/sdX 
  • p tuşuna basarak mevcut bölümleri listeleyin.
  • d tuşuna basarak genişletmek istediğiniz bölümü silin (veri kaybolmaz).
  • n tuşuna basarak yeni birincil bölüm oluşturun ve eski başlangıç sektörünü kullanın.
  • w komutu ile değişiklikleri kaydedin.

Ardından, sistemin bölümü tanıması için:

 sudo partprobe /dev/sdX 

3.2. growpart ile Bölüm Güncelleme

Eğer sunucunuzda cloud-utils paketi kuruluysa, growpart komutuyla bölümü genişletebilirsiniz:

 sudo growpart /dev/sdX Y 

Burada X, disk adını; Y ise genişletilecek bölüm numarasını temsil eder.

4. Dosya Sistemini Genişletme

Bölümü büyüttükten sonra dosya sistemini genişletmek gerekir.

4.1. ext4 Dosya Sistemi İçin

 sudo resize2fs /dev/sdX1 

4.2. XFS Dosya Sistemi İçin

Eğer sisteminiz XFS kullanıyorsa, aşağıdaki komutu çalıştırarak genişletme işlemini tamamlayabilirsiniz:

 sudo xfs_growfs /dev/sdX1 

5. Değişiklikleri Kontrol Etme

Diskin doğru şekilde genişlediğini kontrol etmek için:

 df -h lsblk 

Sonuç

Bu rehberde, RHEL ve Debian tabanlı Linux sistemlerde disk genişletme işlemini nasıl gerçekleştireceğinizi öğrendiniz. Sanal sunucularda disk genişletme işlemi genellikle yöneticiler tarafından yapılır, ancak sistemin bunu tanıması için yukarıdaki adımları uygulamanız gerekir.

Güvenli ve verimli sistem yönetimi dileriz!

YAZAR : Boran BAR
Chat on WhatsApp